Een boerderij met een geschiedenis

Since about 1928 my wifes grandfather lived here.

Westerweg 411-413 Heiloo. Bernadet asked her father for his recollections:

Voor de boerderij van mijn opa (en later mijn oom en zijn kinderen) is een sloopvergunning aangevraagd. Om te voorkomen dat met de sloophamer ook een stukje tuindersgeschiedenis van heiloo verdwijnt, heb ik mijn vader gevraagd over de historie van de boerderij. De boerderij is waarschijnlijk gebouwd rond 1900, het jaar dat mijn opa is geboren. Hij begon er een gemengde boerderij met een paar koeien, aardbeien, apsperges, bonen en tulpen. Bij de boerderij zat zo'n 2 hectare grond. De beginjaren vielen niet mee. Het was aan het begin van de crisisjaren en als hij het bedrijfje niet gekocht had, was hij er waarschijnlijk van weggelopen. Het was alles behalve rendabel. De melk deed slechts 3 cent per liter, de doperwten 4 ct per kilo en een slof aardbeien (2,5 kg) leverde slechts een kwartje op.



Het waren geen gemakkelijke tijden. Mijn opa en oma kregen 12 kinderen, dus er moest wel wat verdiend worden. In de crisistijd werd er door de overheid wel steun gegeven aan deze bedrijfjes, niet in geld maar in natura. Anders zouden ze er eten of kleding voor de kinderen van kopen en dat was niet de bedoeling. Nee, je moest een plannetje inleveren en dan kreeg je bijvoorbeeld een kruiwagen met een luchtband. Dit was een hele vooruitgang. Al die kruiwagens mest die over het land verspreidt moesten worden, dit ging een stuk lichter en je kon ook meer tegelijk meenemen. Andere "kleine tuinders steun" bestond uit zaken als een mestvork, schoffel, hooivork enz.

In het stalletje achter de woonboerderij pasten zo'n 6 koeien.
De meeste boeren, zo ook mijn opa, hadden alleen koeien in de winter (Deze boeren werden opzetters genoemd). Hij had in de beginperiode maar een paar koeien in eigendom. Hij leende bij de bank dan geld voor twee koeien extra. In het voorjaar gingen die dan terug naar de handelaar en de lening werd weer afgelost. De koeien die hij in eigendom had werden ook weer verkocht. Er hebben bij deze boerderij dus eigenlijk nooit koeien buiten gelopen. Ik denk dat de grond daar te duur voor was. In de crisisjaren verloor mijn opa het recht om tulpen te verbouwen. Er was een te groot aanbod van tulpen, ze leverden daardoor heel weinig op. Mijn opa besloot daarom zijn tulpenbouw te halveren van 400 roe naar 200 roe. Daarna kwam de vereniging van bollenkwekers echter met de maatregel dat alle tulpenboeren nog maar de helft van het jaar daarvoor mochten verbouwen. De kleintjes moesten helemaal stoppen. Mijn opa had dit dus eigenlijk te vroeg besloten, want nu mocht hij dus nog maar een kwart van zijn oorspronkelijke hoeveelheid verbouwen. Daarmee was hij zo'n kleine teler geworden, dat hij geen vergunning meer kreeg. Zijn vertrouwen in organisaties had hierdoor een behoorlijke knauw gekregen. Hij vond dat hem veel onrecht aangedaan was.

Het pomphuisje

Het pomphuisje naast de boerderij is gebouwd na de oorlog. De grond rond de boerderij werd steeds droger, waarschijnlijk door de waterwinning uit de duinen. De tuinders probeerden eerst door zandafgraving de grond weer wat minder droog te krijgen. Het zand konden ze kwijt aan aannemers voor de huizenbouw. Dit bracht echter slechts tijdelijk soelaas. Want alle buurtuinders gingen hetzelfde doen, waardoor het effect weer teniet werd gedaan. Na de oorlog was er de Marshallhulp, voor de wederopbouw van Nederland. Veel tuinders in deze omgeving hebben toen subsidie gekregen om een bron te slaan en een pomp aan te schaffen, zodat ze het land konden bevloeien. op een gegeven moment werd er echter zoveel water onttrokken dat er te weinig water overbleef voor de drinkwaterwinning in de duinen. Er kwam toen een regel dat de boeren moesten gaan betalen voor het water dat ze uit de grond haalden. Dit vonden ze echter zo onterecht, dat dit massaal geweigerd werd. De regel werd toen stilzwijgend afgeschaft. Voor de drinkwaterwinning werd toen extra water uit de lek, via de zuiderzee, de duinen ingepompt.

Met dank aan mijn vader, A. Sprenkeling.

Emma interviewt Opa over zijn schooltijd - (deel 1)
Emma interviewt Opa over zijn schooltijd - (deel 2)
Emma interviewt Opa over zijn schooltijd - (deel 3)

A most interesting story. For the english side of the family who cannot understand a word of the above, I suggest you do what I did. Come to Holland, fall in love, learn the language and never want to leave it. It's the best place in the world.